Aansprakelijkheid voor motorrijtuigen

De aansprakelijkheid voor motorrijtuigen is thans geregeld in artikel 185 van de Wegenverkeerswet. Te zijner tijd zal deze aansprakelijkheid worden opgenomen in boek 8 van het Burgerlijk Wetboek. Dit boek gaat over verkeersmiddelen en vervoer. Artikel 185 van de Wegenverkeerswet gaat over de aansprakelijkheid van de eigenaar van een motorrijtuig voor de veroorzaakte schade aan personen of zaken, die niet door dat motorrijtuig worden vervoerd. Meestal is de eigenaar van het motorrijtuig aansprakelijk, maar soms een houder. Aansprakelijkheid op grond van dit wetsartikel komt het meest in de buurt van een risico-aansprakelijkheid. Waarom dat zo is komt hieronder nog aan de orde.

De eigenaar/houder van het motorrijtuig kan proberen onder aansprakelijkheid uit te komen door een beroep op overmacht te doen. Een beroep op overmacht wordt echter niet snel aanvaard.

De eigenaar/houder moet aannemelijk maken dat de bestuurder van het motorrijtuig geen enkel verwijt kan worden gemaakt met betrekking tot het verkeersongeval. Fouten van andere weggebruikers, inclusief die van het slachtoffer, ontlasten alleen als zij voor de bestuurder zo onwaarschijnlijk waren dat hij daarmee in redelijkheid geen rekening hoefde te houden.

Maar stel nu dat alle schuld ontbreekt bij de eigenaar/houder van het motorrijtuig, is hij dan automatisch niet aansprakelijk? U zou wellicht denken van wel maar dat is niet zo. Gebreken aan het motorrijtuig leveren geen overmacht op, ook al kan de bestuurder er helemaal niets aan doen dat het motorrijtuig een gebrek heeft. Als er sprake is van een aanrijding tussen een motorrijtuig en een kind jonger dan 14 jaar leveren fouten van het kind geen beroep op overmacht op, tenzij er sprake is van opzet of daaraan grenzende roekeloosheid van het kind. Dat wordt echter niet snel aangenomen. De eigenaar/houder van het motorrijtuig is dus meestal aansprakelijk voor de volledige schade als het slachtoffer jonger dan 14 jaar is. Indien het slachtoffer 14 jaar of ouder is, dan is de eigenaar/houder voor ten minste 50% aansprakelijk, tenzij er sprake is van opzet of daaraan grenzende roekeloosheid.

De zogenaamde billijkheidscorrectie speelt een belangrijke rol met betrekking tot een ongeval tussen een motorrijtuig en een persoon. Als het slachtoffer recht heeft op schadevergoeding jegens de eigenaar/houder van het motorrijtuig maar heeft hij zelf ook schuld aan het ongeval, dan moet bij de toepassing van het leerstuk van de eigen schuld rekening worden gehouden met twee harde regels die in de rechtspraak zijn ontwikkeld.

100% regel: als de aangereden fietser of voetganger jonger is dan 14 jaar, dan moet de aansprakelijke persoon de volledige schade vergoeden, tenzij er sprake is van opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid aan de zijde van het slachtoffer.

50% regel: als de aangereden fietser of voetganger 14 jaar of ouder is, dan moet de aansprakelijke persoon ten minste de helft van de schade vergoeden, tenzij er sprake is van opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid aan de zijde van het slachtoffer.